Xuất khẩu nông sản dần tăng trở lại, tình trạng ùn ứ tại cửa khẩu lại tái diễn

Xuất khẩu nông sản đang dần tăng trưởng trở lại tại thị trường các nước khu vực châu Á, tuy nhiên đã tái diễn tình trạng ùn ứ xe vận chuyển nông sản chưa thể thông quan ở cửa khẩu Hữu Nghị, tỉnh Lạng Sơn…

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết các thị trường xuất khẩu nông lâm thủy sản lớn của Việt Nam đang dần tăng trưởng trở lại tại thị trường khu vực châu Á như: Trung Quốc, Nhật Bản, Đông Nam Á.

Tuy nhiên, lạm phát cao tại một số quốc gia phát triển, các chính sách thắt chặt tiền tệ, nhất là ở các thị trường lớn như Hoa Kỳ và Châu Âu khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn trong ký kết và thực hiện các đơn hàng. Hơn nữa, xung đột Nga - Ukraine tiếp tục diễn biến phức tạp, trong khi nhiều quốc gia thực thi chính sách tăng cường bảo hộ sản phẩm, hàng hóa sản xuất trong nước, đã tiếp tục gây khó cho xuất khẩu nông lâm thủy sản của nước ta.

GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU NÔNG LÂM THỦY SẢN GIẢM NHẸ 3,5%

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong 5 tháng đầu năm 2023, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu nông lâm thủy sản ước đạt 36,96 tỷ USD; trong đó: kim ngạch xuất khẩu 20,26 tỷ USD, giảm 11,1% so với cùng kỳ năm trước; nhập khẩu 13,15 tỷ USD, giảm 8,7%; xuất siêu 3,55 tỷ

USD, giảm 21,1%.

Về xuất khẩu nông lâm thủy sản, tháng 5/2023 ước đạt 4,85 tỷ USD, giảm 3,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nhóm nông sản đạt 2,42 tỷ USD, tăng 27,8%; chăn nuôi đạt 44 triệu USD, tăng 25,5%; thủy sản đạt 900 triệu USD, giảm 14,4%; lâm sản đạt 1,31 tỷ USD, giảm 12,3%; đầu vào sản xuất đạt 178 triệu USD, giảm 16,1% và muối đạt 0,5 triệu USD, giảm 8,6%.

Trung Quốc, Hoa Kỳ và Nhật Bản tiếp tục duy trì là 3 thị trường lớn nhất trong 5 tháng đầu năm; giá trị xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm tỷ trọng 20,4%, tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước; Hoa Kỳ chiếm 19,8%, giảm 35,2% và Nhật Bản chiếm 7,8%, giảm 1,2% so với cùng kỳ năm trước.

Tính chung 5 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu ước đạt 20,26 tỷ USD, giảm 11,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nhóm nông sản đạt 10,3 tỷ USD, tăng 9,9%; chăn nuôi đạt 190 triệu USD, tăng 34,5%; thuỷ sản 3,47 tỷ USD, giảm 25,9%; lâm sản đạt 5,52 tỷ USD, giảm 26,8%; đầu vào sản xuất đạt 779 triệu USD, giảm 25,9% và muối đạt 2,0 triệu USD, giảm 11,9%.

Trong 5 tháng qua, có nhiều mặt hàng có giá trị xuất khẩu cao hơn cùng kỳ năm trước, như: Cà phê đạt 2,02 tỷ USD, tăng 0,2%; rau quả đạt 1,97 tỷ USD, tăng 39,0%; hạt điều đạt 1,28 triệu USD, tăng 5,5%; thịt, phụ phẩm đạt 58 triệu USD, tăng 59,1%..., nhất là gạo đạt 2,02 tỷ USD, tăng 49,0%.

Đặc biệt là kể từ sau khi Trung Quốc mở cửa sau Covid-19, xuất khẩu rau quả sang thị trường này tăng trưởng mạnh mẽ, kéo theo kim ngạch xuất khẩu rau quả nói chung bật tăng mạnh, đạt 1,97 tỷ USD, tăng 39,0%. Ngoài ra, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc trong tháng 4 cũng tăng 11,35% so với tháng 3/2023, đạt 125,5 triệu USD.

Tuy nhiên vẫn còn nhiều mặt hàng có giá trị xuất khẩu giảm như: Cao su 799 triệu USD, giảm 24,0%; chè đạt 65 triệu USD, giảm 18,9%; hồ tiêu đạt 414 triệu USD, giảm 9,9%; sắn và sản phẩm sắn đạt 539 triệu USD, giảm 14,3%. 

Xuất khẩu cá tra 5 tháng đầu năm 2023 đạt 690 triệu USD, giảm 40,7%; xuất khẩu tôm 1,22 tỷ USD, giảm 34,4%, gỗ và sản phẩm gỗ 5,1 tỷ USD, giảm 27,3%; mây, tre, cói thảm 298 triệu USD, giảm 28,4%...

Giá xuất khẩu bình quân một số nông sản xuất khẩu chính giảm, cụ thể: Hồ tiêu 3.011 USD/tấn, giảm 34,9%; phân bón các loại 415 USD/tấn, giảm 35,2%; cao su 1.378 USD/tấn, giảm 21,5%; sắn và sản phẩm từ sắn 382 USD/tấn, giảm 12,0%... riêng giá gạo đạt 517 USD/tấn, tăng 5,8%; cà phê đạt 2.295 USD/tấn, tăng 2,4%.

Về thị trường xuất khẩu, trong 5 tháng đầu năm 2023, giá trị xuất khẩu nông lâm thủy sản tới các thị trường thuộc khu vực châu Á đạt 9,73 tỷ USD, tăng 2,3%; châu Mỹ đạt 4,42 tỷ USD, giảm 34,6%; châu Âu đạt 2,42 tỷ USD, giảm 13,2%; châu Phi đạt 327 triệu USD, giảm 5,6%; châu Đại Dương đạt 280 triệu USD, giảm 28%.

TÁI DIỄN ÙN Ứ HÀNG HÓA TẠI CỬA KHẨU

Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn có công văn gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố, các doanh nghiệp, thương nhân kinh doanh xuất khẩu hàng hóa qua địa bàn tỉnh về tình hình ùn tắc hàng hoá chờ xuất khẩu qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và các khuyến nghị.

Theo đó, từ ngày 23/5/2023, lượng phương tiện chở hàng hóa lên khu vực cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị tăng đột biến do mặt hàng sầu riêng Việt Nam xuất khẩu đang vào mùa vụ thu hoạch và mặt hàng này chỉ được xuất khẩu qua cửa khẩu quốc tế.

Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn đã tăng cường phối hợp các lực lượng chức năng tại cửa khẩu, lực lượng cảnh sát giao thông thực hiện việc điều tiết phương tiện theo hướng tận dụng tối đa hạ tầng cửa khẩu, đảm bảo hoạt động thông quan hàng hóa được thông suốt.

Đồng thời trao đổi với Ban Bảo thuế tổng hợp Bằng Tường (Trung Quốc) thống nhất kéo dài thời gian thông quan trong ngày tới 20:00 (giờ Hà Nội), và tiếp tục đề nghị phía bạn phối hợp cùng thực hiện điều tiết mặt hàng sầu riêng xuất khẩu qua cặp cửa khẩu Tân Thanh (Việt Nam) - Pò Chài (Trung Quốc) để giảm tải áp lực cho cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị.

Tuy nhiên, đã tái diễn tình trạng ùn ứ, mỗi ngày có hàng trăm xe vận chuyển nông sản chưa thể thông quan phải dừng đỗ trên tuyến đường quốc lộ 1A, lượng phương tiện dừng đỗ ngoài khu vực cửa khẩu đã kéo dài qua địa bàn thành phố Lạng Sơn.

Dự báo trong thời gian tới, các phương tiện chở mặt hàng sầu riêng từ các tỉnh, thành phố trên cả nước sẽ tiếp tục dồn lên cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị để xuất khẩu. Đặc biệt, trong bối cảnh các mặt hàng hoa quả khác như: vải, xoài, thanh long, mít,… đang vào mùa vụ thu hoạch được đưa lên các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn sẽ gây nên tình trạng ùn tắc kéo dài, gây mất an ninh trật tự, an toàn giao thông, ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường.

Đặc biệt, điều này tiềm ẩn nguy cơ rất lớn gây thiệt hại cho doanh nghiệp khi trong điều kiện thời tiết nắng nóng, trái cây nhanh chín và dễ suy giảm phẩm chất, nhiều xe hàng không đảm bảo chất lượng nên không thể xuất khẩu và phải quay đầu.

Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn đề nghị Sở Công Thương các tỉnh, thành phố thông tin rộng rãi tới doanh nghiệp, thương nhân về tình trạng phương tiện chở mặt hàng sầu riêng và các mặt hàng trái cây tươi khác biết tình hình. Đề nghị giảm lưu lượng xe  đổ dồn về cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị của tỉnh Lạng Sơn.

Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn khuyến cáo các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hóa cân nhắc, chủ động điều tiết hàng hóa lên cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị một cách hợp lý để tránh phát sinh thêm các chi phí lưu kho bãi.

Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn cũng khuyến cáo doanh nghiệp, thương nhân kinh doanh, chủ hàng, người vận tải phương tiện xuất khẩu trái cây nghiêm chỉnh chấp hành công tác điều tiết của các lực lượng chức năng tỉnh Lạng Sơn để giải quyết tình trạng ùn tắc; kê khai đúng, đủ các thủ tục thông quan theo quy định.